fot. sejm.gov.pl

27 grudnia obchodzimy Narodowy Dzień #Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Upamiętniamy w ten sposób zwycięski zryw Polaków przeciwko Niemcom z lat 1918–1919 i składamy hołd jego bohaterskim uczestnikom.

Po odzyskaniu niepodległości granice państwa polskiego nie były jeszcze ostatecznie ukształtowane. Ważyła się m.in. przyszłość ziem dawnego zaboru pruskiego, które wchodziły w skład Prowincji Poznańskiej. Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Bezpośrednią jego przyczyną była wizyta w tym mieście wybitnego pianisty, męża stanu Ignacego Jana Paderewskiego. Jego przyjazd 26 grudnia był okazją do zorganizowania manifestacji patriotycznej. Swoim przemówieniem z okna hotelu Bazar, wygłoszonym 26 grudnia, Paderewski poderwał Wielkopolan do walki. Powstanie rozszerzało się na kolejne miejscowości, a jego uczestnikami byli w większości członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego. Tereny objęte działaniami zbrojnymi objęła swoją władzą Naczelna Rada Ludowa z naczelnym wodzem gen. Józefem Dowborem-Muśnickim. W pierwszym okresie walk powstańczych, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia 1919 r., kiedy to przejęto lotnisko Ławica. Powstanie zakończyło się 16 lutego 1919 r. Wtedy do postanowień rozejmu w Trewirze zawartego między Ententą i Niemcami, dołączono zobowiązanie Republiki Weimarskiej do zaprzestania kroków zaczepnych przeciw Polakom oraz wytyczono linię demarkacyjną. Włączenie do Polski ziem, o które toczyły się walki, zatwierdzone zostało w traktacie wersalskim podpisanym 28 czerwca 1919 r. Powrót Wielkopolski do Rzeczypospolitej okupiony został ofiarą blisko 2,5 tys. osób poległych oraz 6 tys. rannych.

Sejm w 2021 r. ustanowił 27 grudnia – dzień rozpoczęcia walk – świętem państwowym: Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Ustawa „w hołdzie bohaterom – uczestnikom narodowego zrywu z lat 1918 – 1919, którzy wyzwolili Wielkopolskę spod panowania niemieckiego i przyłączyli ją do odrodzonej Rzeczypospolitej” uchwalona została jednogłośnie. Była ona inicjatywą ustawodawczą prezydenta, która odpowiadała na liczne apele przedstawicieli społeczności i władz samorządowych z Wielkopolski.

„Znaczenie Powstania Wielkopolskiego dla przywrócenia naszej Ojczyzny na mapę polityczną Europy było trudne do przecenienia. Można stwierdzić, że nie byłoby II Rzeczpospolitej w znanym nam kształcie, a być może w ogóle nie zdołałaby ona przetrwać, gdyby nie zryw Wielkopolan. Nie sposób przecież wyobrazić sobie wolnej Polski bez kolebki naszej państwowości – i to zarówno ze względu na jej dziedzictwo historyczne i kulturowe, jak również z przyczyn strategicznych, militarnych i gospodarczych. Powstanie Wielkopolskie było najdobitniejszym wyrażeniem woli przynależności do odrodzonej Rzeczypospolitej przez społeczność dzielnicy poznańskiej. Zarazem stanowiło zwieńczenie 125 lat, a w północnej części regionu aż 146 lat oporu wobec germanizacji ze strony pruskich zaborców, pielęgnowania narodowej tożsamości i nadziei na odzyskanie własnego państwa, a przede wszystkim wielkiego wysiłku pracy organicznej. Wspaniałe tradycje patriotyczne, kultywowane przez pokolenia Wielkopolan, zaowocowały jednością w godzinie próby, żołnierską odwagą i męstwem w zmaganiach zbrojnych i skutecznym osiągnięciem celu – przyłączeniem Wielkopolski do niepodległego państwa” – napisano w uzasadnieniu projektu uchwalonej przez Sejm ustawy ustanawiającej nowe święto państwowe.

Źródło: sejm.gov.pl

Powrót Drukuj